Dysfunkcja gruczolow Meiboma (MGD) jest przewleklym, rozlanym zaburzeniem gruczolow
Meiboma, charakteryzujacym sie zwykle zamknieciem ujsc gruczolow i (lub) jakosciowymi
/ilosciowymi zmianami w wydzielinie gruczolow. Skutkiem tego moga byc zaburzenia filmu
lzowego, objawy podraznienia oka, stan zapalny widoczny klinicznie i choroba powierzchni oka.
Istnieje szereg podstaw opartych na faktach dotyczacych
nazewnictwa zastosowanego w powyzszej definicji.
Okreslenie "dysfunkcja" jest uzyte, poniewaz
funkcjonowanie gruczolow Meiboma jest zaburzone.
Okreslenie "rozlane" zastosowano dlatego, ze zaburzenie
dotyczy wiekszosci gruczolow Meiboma. Zlokalizowane
zajecie gruczolow Meiboma, na przyklad w przebiegu gradowki,
nie ma tendencji do wywolywania zaburzen filmu
lzowego lub nablonkow powierzchni oka i dlatego nie jest
rozpatrywane w kontekscie MGD. Zamkniecie ujsc gruczolow
Meiboma i kanalikow koncowych oraz jakosciowe
i (lub) ilosciowe zmiany w wydzielinach gruczolow
Meiboma sa uznane za najwazniejsze cechy MGD. Ponadto
w definicji umieszczono subiektywne objawy podraznienia
oka, poniewaz maja one najwieksze znaczenie dla pacjenta
i czesto dla klinicysty. Glownym celem leczenia dysfunkcji
gruczolow Meiboma jest zmniejszenie subiektywnych dolegliwosci
u chorego. Rola stanu zapalnego w etiologii MGD
jest kontrowersyjna i niepewna.
Ostatnio w literaturze uzywano terminow 'posterior blepharitis'
(tylne zapalenie brzegow powiek) oraz MGD, tak
jakby byly synonimami, lecz okreslenia te nie sa zamienne.
Tylne zapalenie brzegow powiek jest terminem uzywanym
do okreslenia stanow zapalnych tylnego brzegu
powieki, ktorego tylko jedna z przyczyn jest MGD.
We wczesnych stadiach MGD nie musi przebiegac
z typowymi objawami klinicznymi tylnego zapalenia
brzegow powiek. W tym stadium choroba moze przebiegac
z dolegliwosciami lub bezobjawowo, co okresla
sie jako stan subkliniczny (utajony). Wraz z postepem
MGD dolegliwosci narastaja, a objawy kliniczne na
brzegach powiek, takie jak zmiany ilosciowe i jakosciowe
wydzieliny lojowej gruczolow oraz zaczerwienienie
brzegow powiek, moga stac sie bardziej widoczne.
W tym stadium uwaza sie, ze wystepuje tylne zapalenie
brzegow powiek powiazane z MGD.
Uwaza sie, ze termin MGD jest odpowiedni do okreslenia
zaburzen czynnosciowych gruczolow Meiboma. Termin
"choroba gruczolow Meiboma" jest uzywany do okreslenia
szerszego zakresu zaburzen gruczolow Meiboma, wlacznie
z nowotworami i zmianami wrodzonymi. Inne terminy,
takie jak meibomitis lub meibomianitis, okreslaja podgrupe
zaburzen MGD zwiazanych z zapaleniem gruczolow
Meiboma. Wprawdzie zapalenie moze byc istotne dla klasyfikacji
i leczenia MGD, jednak terminy te nie sa wystarczajaco
ogolne, poniewaz zapalenie nie zawsze jest obecne.
MGD moze byc klasyfikowane na podstawie zmian anatomicznych,
patofizjologicznych lub stanu zaawansowania
choroby. Kazdy system podzialu musi w rownym stopniu
spelniac potrzeby klinicysty i badacza. Uwaza sie, ze klasyfikacja
oparta na patofizjologii najlepiej odpowiada tym
wymaganiom.
Proponuje sie podzial MGD na dwie glowne kategorie
oparte na wydzielaniu gruczolow Meiboma:
1. Niedostateczne wydzielanie, ktore dzieli sie na:
. hyposekrecje,
. zamkniecie ujsc gruczolow (obstrukcja),
z podkategoriami: bliznowaciejace i niebliznowaciejace.
Hyposekrecyjna MGD okresla stan zmniejszenia ilosci
wydzieliny lojowej spowodowanej zaburzeniami gruczolow
Meiboma, bez widocznego zamkniecia ujsc. Obstrukcyjna
dysfunkcja gruczolow Meiboma jest spowodowana zamknieciem
koncowego kanalika. W formie bliznowaciejacej
ujscia kanalikow sa przemieszczone do tylu, do sluzowki,
podczas gdy w niebliznowaciejacej formie MGD pozostaja
w prawidlowym miejscu.
2. Nadmierne wydzielanie (ryc. nr 1).
Stan nadmiernego wydzielania, MGD z hypersekrecja,
charakteryzuje sie uwalnianiem duzej ilosci wydzieliny
tluszczowej na brzegu powieki, ktora staje sie widoczna przy
nacisnieciu tarczki podczas badania.
Kazda kategoria MGD ma takze przyczyny pierwotne
wystepujacych zmian, ktore nie maja uchwytnej przyczyny
lub etiologii.
Podsumowujac, MGD moze prowadzic do zaburzen
filmu lzowego, objawow podraznienia oka, stanu
zapalnego i zespolu suchego oka.